Leer goed je grenzen aangeven dat creëert meer ruimte in je leven.

Grenzen aangeven, niet altijd gemakkelijk en al zeker niet als empathisch persoon. Vaak ben je het zo gewend om jezelf voorbij te lopen in het zorgen voor anderen dat je je eigen grens niet eens meer voelt. Het is jouw rol, jouw taak en zelfs persoonlijkheid. In deze blog geef ik je 5 tips om je grenzen beter te leren voelen, er beter mee om te gaan en ze aan te leren aangeven. Het is niet egoïstisch om jouw noden en grenzen aan te geven in tegen deel, het is een teken dat jij jezelf respecteert en goed voor jezelf zorgt. 

Je grenzen niet kunnen aangeven of jezelf voorbijlopen gebeurt vaak onbewust en meestal worden we dit pas echt gewaar wanneer het veel te laat is. Maar wat zorgt er nu juist voor dat jij jezelf voorbij loopt of jezelf volledig opzij schuift voor een ander. Misschien heb jij in je kindertijd geleerd dat jouw waarden, normen en wat jij belangrijk vindt er niet toe doet. Je hebt geleerd jouw noden te bagatelliseren en anderen op de eerste plaats te zetten. Nochtans is voor jezelf zorgen een noodzaak om ook voedend voor anderen te kunnen zorgen. Ze zeggen niet voor niets op het vliegtuig dat je eerst zelf je zuurstofmasker moet opzetten en pas daarna dat van je kinderen of andere hulpbehoevenden. 

Vaak hebben we leren zorgdragen of geven aan anderen om er iets voor in de plaats te krijgen hetzij acceptatie, een plek, erkenning of zelfs liefde. Dan hebben we de neiging om compulsief te gaan geven vanuit een bepaalde nood. We zoeken namelijk bevestiging van anderen dat we goed zijn, dat we geaccepteerd worden of toegelaten worden tot de groep en zo verder. Dit vanuit een diep geloof binnenin onszelf dat we niet goed genoeg of waardig zijn. Hierin schuilt echter de grote valkuil dat we vanuit dit geven onze eigen grenzen voorbij gaan in de hoop te krijgen wat we nodig hebben en op lange termijn kan dit ervoor zorgen dat je zo ver je over eigen grenzen heen gaat dat je zelfs afstevent op een burn-out. 

Wanneer we geven vanuit een compulsie, doen we dit vaak al heel lang en hebben we ons zelfs volledig geïdentificeerd met de rol van zorger en gever en offeren we ons onzelfzuchtig op voor het welzijn van anderen. Ik hoor het vaak bij mensen: ja maar ik ben een echte zorger, een echt gever; ik geniet daar zo van. En meestal is dit ook zo, er zijn nu eenmaal individuen die heel graag zorgen voor anderen en dat is een hele mooie kwaliteit. Maar voor dat we deze kwaliteit ten volste kunnen gebruiken moeten we ons bewust zijn van de valkuil achter het zorgen en dat is pleasen, waarbij je zo gewoon bent van te zorgen voor het welzijn anderen dat jij jezelf vaak vergeet of jezelf op de laatste plaats zet. Deze kwaliteit ten volste inzetten is pas mogelijk wanneer jij goed voor jezelf zorgt, de ruimte neemt om op te laden en af en toe ook eens gedragen wordt door anderen. Zo kan je voedend zorgdragen vanuit overvloed en niet vanuit een compulsieve nood zodat je bron niet uitgeput raakt. Een manier om ervoor te zorgen dat jij jezelf niet vergeet is: grenzen leren voelen, respecteren en ook leren aangeven. Grenzen leren trekken is een goede manier om aan jezelf, en ook naar anderen toe, duidelijk te maken dat jouw bron, je energie op een laag pitje staat zodat je deze kan aanvullen door op te laden in de natuur, me-time of door je eens te laten verzorgen door de ander. 

Vervolgens geef ik 5 tips om voeling te krijgen met je grenzen zodat je ze kan communiceren naar de buitenwereld toe en de ruimte kan nemen die jij nodig hebt om jouw geliefde zorgdragen vanuit een volle bron te kunnen blijven doen. Want er is niets mis met zorgdragen voor anderen als maar het gezond is en niet vanuit een compulsieve nood. 

Grenzen aangeven, hoe doe je dat? 

1.     Ken jezelf.

Zelfkennis is het begin van alle wijsheid!

Leer jezelf kennen, breng jezelf in kaart en krijg voeling met wie jij als individu bent. Wat vind jij belangrijk in het leven, wat zijn jouw normen en waarden, wat zijn je overtuigingen en waar heb jij oordeel op. Wat zijn je patronen en welke dynamieken vind je lastig. Op welke vlakken kan je gemakkelijk een gulden middenweg vinden en op welke vlakken is jouw mening of oordeel sterk aanwezig waardoor je moeilijk de mening van anderen kan begrijpen. Deze vragen eerlijk beantwoorden voor jezelf schept vaak helderheid op jouw patronen en gewoontes, oordelen en overtuigingen zodat jij voor jezelf kan bepalen wat jij aangenaam vindt en waar je niet gelukkig van wordt.

Durf eens aan oprechte zelfreflectie te doen en sta eens even echt stil bij jezelf. 
Hoe zijn jouw persoonlijke relaties? Waar loop jij jezelf voorbij? Welke patronen ben jij aan het herhalen, welke situaties of dingen kom uitgerekend jij altijd tegen? En neem hierin ook je verantwoordelijkheid, de patronen die jij onbewust opzoekt willen je iets leren en je geraakt er pas voorbij als jij echt naar jezelf kunt kijken en je lessen kunt leren. De schuld ligt niet altijd bij de ander, die is in je leven gekomen om je iets te leren en als je durft kijken naar waar jij jezelf niet gerespecteerd hebt, niet voor jezelf kon opkomen, jouw waarden en normen opzij schoof voor de ander en waar jij jezelf niet belangrijk genoeg vond, neem jij de kracht om hierin te veranderen. Vraag jezelf even af wat leert deze situatie of persoon mij? Welke les heb ik hier te leren zodat ik andere ervaringen kan gaan aantrekken.

Desnoods schrijf je het even uit voor jezelf of maak je een soort van creatieve kaart van jezelf waar je op een leuke manier al jouw gewoontes, kwaliteiten, talenten, valkuilen en al jouw maffe hoekjes en kantjes op schrijft, plakt of tekent, wat jij leuk vindt. Maar neem even de ruimte en de tijd om dit voor jezelf echt helder te krijgen. Nog een tip: neem eens een maand lang een klein schriftje mee waarin je telkens je iets tegen komt dat je niet OK vindt of juist wel heel leuk vindt in kan noteren zodat je echt een goed beeld krijgt van jezelf. Soms heb je nu eenmaal bepaalde situaties of zelfs een confrontatie nodig om weer even te voelen waar jouw grens ligt of overschreden werd, door er telkens een notie van te maken kan jij jouw kaart verder aanvullen en leer jezelf echt kennen…

2.     Respecteer jezelf

Wie wat vaker zijn grens trekt, krijgt meer zelfrespect!

Als je eenmaal duidelijk weet wie jij bent, waar jij voor staat en op welke vlakken jij maar moeilijk een compromis kan maken is het tijd voor de volgende stap. Heb respect voor jezelf en jouw waarden en normen en durf te gaan staan voor wie je bent ook al kom je dan soms recht tegen over iemand te staan met andere waarden en normen. Iedereen is anders en anderen hechten soms belang aan heel andere zaken dan jij. En juist daarom is die kaart van wie jij bent zo belangrijk. Elk vlak waarop je een sterke visie hebt van hoe het zou moeten zijn en zwart - wit denkt, is het vaak moeilijk om de ander zijn visie te begrijpen en zal je moeilijk een compromis kunnen vinden en zal het vaker botsen dan klikken.

Respecteer dus jezelf en heb compassie naar jezelf toe op alle vlakken waar je het moeilijk hebt en nog te leren of te groeien hebt en weet dat iedereen zijn rugzak heeft. Het is zelfs zo dat je door echt compassie te hebben voor je eigen stukken je vaker ook meer begrip kunt opbrengen voor anderen met hun stukken. Iedereen heeft een weg te bewandelen in dit leven met bergen en valkuilen en het is door te beseffen hoe moeilijk je het zelf hebt met jouw eigen stukken dat je ook kunt beseffen hoe moeilijk iemand anders het heeft met zijn stukken. Maar het is niet omdat je op iemand zijn stukken botst, dat jij jezelf opzij moet schuiven of de schuld op jou moet nemen, net zoals dat als jij over je grenzen heen laat gaan dit niet de schuld van de ander is. Neem verantwoordelijkheid over jouw stukken en laat het andere deel bij de ander. 

En als het dan te vaak botst, vraag jezelf dan af welke rol deze persoon speelt in je leven en of het misschien beter zou zijn om deze persoon niet langer in je leven te houden omdat jullie waarden en normen te veel verschillen van elkaar en de gulden middenweg niet vindbaar is waardoor de relatie niet echt voedend kan zijn. Voel je nooit schuldig om afstand te nemen van iemand die voor jou niet voedend is, je doet dit namelijk vanuit zelfliefde en vanuit zelfrespect, maar ook met respect naar de ander toe. Weet van waaruit jij handelt en probeer de ander hierin te zien, vaak doe je hetzelfde maar sta je aan verschillende kanten van dezelfde medaille. 

3.     Eigenwaarde

 Als jij wilt gaan staan voor je eigen waarden zal jij je zelf volledig moeten leren aanvaarden!

Eigenwaarde staat heel dicht bij zelfrespect en toch neem ik deze even apart, Ik wil het hier namelijk vooral hebben over verantwoordelijkheid nemen voor jezelf en je patronen waarbij jij jezelf behandelt als minder waardig en jezelf volledig opzij schuift of kleiner maakt voor anderen of waar jij jezelf op de laatste plaats zet. Wat maakt dat jij gaat schikken en slikken, dat je de behoefte hebt om anderen te pleasen? Wat wil je bereiken, wat wil je hiervoor terug krijgen en vanuit welke overtuiging blijf je dit doen. Wat maakt dat je altijd kiest om zorg te dragen en zelf weinig om hulp durft vragen? Ik wil hier graag benadrukken dat wanneer we aan oprechte zelfreflectie doen, we oordelen even aan de kant schuiven, niets is goed of slecht. Het zijn vaak gewoonten vanuit onze kindertijd die we als volwassenen blijven herhalen, maar moeilijk kunnen plaatsen en zelfs pijnlijk vinden om naar te kijken. En toch daag ik je uit dit wel te doen zodat je aan de kernovertuiging van jouw patroon iets kunt veranderen.

Als we continu goedkeuring, acceptatie, accreditatie of liefde zoeken van anderen door ons best te doen of veel te geven dan schuilt er diep vanbinnen een geloof over jezelf dat je niet goed genoeg bent of niet waardig bent. Wanneer we dit kunnen erkennen, kunnen we stoppen met afhankelijk te zijn van onze context voor validatie, kunnen we verantwoordelijkheid nemen voor ons handelen en kunnen we dit ook leren bijsturen. Dat maakt dat we onze overtuiging leren overschrijven en we wel goed genoeg en waardig zijn, waardoor schikken, slikken en pleasen overbodig worden en kun je leren geven en zorgen vanuit een bron van overvloed en niet een nood om gezien of geliefd te worden.

4.     Helderheid en consistentie

Zorg bij het aangeven van grenzen voor consistentie en helderheid dit zorgt ervoor dat
je de ander minder verwijt!

Eens jij jezelf volledig in kaart hebt, is het vaak helder waar jouw noden en grenzen liggen. Dan wordt het tijd dat je dit ook aan de ander duidelijk maakt. Durf jouw noden en grenzen duidelijk te communiceren en wees ook assertief als je voelt dat iemand over jouw grens heen gaat. Wees hier helder in zonder onmiddellijk een vinger te wijzen naar de ander. Weder maal misschien heeft de ander op dit vlak geheel andere waarden en normen dan jij en verdient de ander dat jij op een volwassen manier jouw grens communiceert. Zorg ervoor dat je hierin consistent bent dan is het ook duidelijk, als je het de ene keer wel tolereert en de andere keer niet is het voor de ander vaak moeilijk om te weten waar nu juist die grens echt ligt. Wees altijd duidelijk en helder in je communicatie en toetst ook even af of de ander jou wel begrepen heeft en weet waarom jij daar een lijn trekt.

Als je eenmaal je jouw grenzen duidelijk hebt aangegeven en toch merkt dat de ander hier systematisch overheen gaat dan wordt het tijd om even te kijken naar de relatie en in hoeverre de relatie noodzakelijk is. Kan er afstand genomen worden of niet, wat wil je binnen deze connectie tolereren en wat niet. Maar blijf wel helder communiceren naar de ander toe, dat voor jouw gevoel je grenzen telkens worden overschreden, dat je dit benoemd hebt maar het weinig opbrengt en weet dat als iemand zegt: “ik kan er niets aan doen” er compulsief gehandeld wordt en er weinig tot geen verantwoordelijkheid kan genomen worden. Dan kan het zijn dat we tegen een vlak aanlopen waar er een sterke mening is over hoe het zou moeten zijn of een op een gewoonte botsen waar men moeilijk naar kan kijken. En wat zei ik ook alweer over deze vlakken… daar is weinig ruimte om anderen hun visie, mening en ook grenzen te begrijpen of te respecteren… heb begrip voor iedereen zijn rugzak zonder dat jij jezelf opzij schuift of je zelfrespect verliest.

5.     Durven en doen.

 Al doende leert men en klein gewin brengt rijkdom in!

De laatste tip in deze blog spreekt misschien voor zichzelf, durven en doen. 
Als je het moeilijk vindt om je grenzen aan te geven, begin dan klein. Zet de eerste stappen bij mensen die je vertrouwt en waarbij jij je op je gemak voelt en comfortabel voelt en durf hier stukje bij beetje meer ruimte te nemen voor jouw noden en oefen hier in het communiceren van je grenzen. Sta ook even stil bij het feit dat bepaalde relaties ontstaan zijn vanuit bepaalde dynamieken en als jij anders in de relatie gaat staan en meer ruimte neemt voor jezelf, de dynamiek van de relatie veranderd en sommige connecties dit moeilijk kunnen accepteren. Weet dan ook dat deze relaties gebouwd waren op jouw pleasen, zorgen, schikken of slikken en dat bij het groeien van je eigenwaarde en zelfrespect het OK is om deze verbindingen los te gaan laten. Als er dan op een later moment toch weer meer verbinding komt kan dit onder nieuwe, gezondere dynamieken. Minder vanuit het pleasen en meer vanuit gelijke uitwisseling en balans. Als je echt voelt dat je weinig relaties hebt om te oefenen in het aangeven van je grenzen of je context dit maar moeilijk begrijpt, zoek dan begeleiding om met dit patroon aan de slag te gaan zoals een goeie coach die samen met jou in een veilig kader aan dit thema werkt en je uitdaagt om je grenzen aan te geven. 

Als coach kies Ikzelf vaak voor creatieve formaths, lichaamsgericht werk en rollenspellen om grenzen voelbaar te maken. Eens de grenzen goed voelbaar zijn en we de patronen in kaart hebben gebracht zal ik op een zachte manier al spelenderwijs je grenzen overschrijden en leer jij assertief en consistent je grens aan te geven. Ik hou hierbij ook rekening met traumareactiepatronen zoals volgen (pleasen), fight, flight en freeze die vaak optreden vanuit overprikkeling om ervoor te zorgen dat het prikkelniveau gematigd blijft. En, oefening baart kunst… na een aantal sessies voel je dat grenzen aangeven gemakkelijker gaat en dat jij op dit vlak echt gegroeid bent. Daarna is het tijd om dit toe te passen in jouw relaties en zijn er indien gewenst nog een aantal opvolgsessies om te monitoren hoe het grenzen aangeven verloopt zodat je dit nieuwe patroon ook echt kan versterken.

Spreekt deze blog je aan en wil je graag begeleiding bij het leren aangeven van grenzen?
Dan is een traject bij De Dauw Coaching vast iets voor jou!
Neem eens even een kijkje op mijn website
of plan je gratis intakegesprek.

Wees altijd welkom,
Lieve groet Ruth.